ch.%dyl ch.%dysldjkag mjqï ñ,shk ;=klg wdikak ;Hd. uqo,la fnod fok f,dj me/Ks;u fgksia ;r.dj,sh jk úïn,avka YQr;dj,sh ,kavkfha úïn,avka yS ‘ ´,aÙ bx.a,kaÙ f,daka fgksia lS%vd iudc msáfha § we/fò' cd;Hka;r fgksia ix.uh yd tlaj ´,aÙ bx.a,kaÙ f,daka fgksia lS%vd iudch fufyhjk úïn,avka YQr;dj,sfha fujr ;Hd. uqo, miq.sh jirg jvd 7] lska by< hdu tys ckms%h;ajhg lÈu ksoiqkls'
129 jeks jrg meje;afjk úïn,avka fgksia ;r.dj,sh fï jif¾ meje;afjk ;=kajeks .%EkaÙ ia,Eï YQr;dj,sh o fõ'
jir 1877 § wdrïN jQ úïn,avka fgksia ;r.dj,sh jd¾Isl .%EkaÙ ia,Eï YQr;d w;r we;s" ;Kfld< iys; msáhl meje;afjk tlu ;r.dj,sh neúka th fiiq ;r.dj,s w;r lemS fmfkkakls' úïn,avka ;r.dj,sh iEu jirlu cQks w.Nd.fha isg cQ,s ui uq,a Nd.h olajd Èk 14 l ld,hla mqrd meje;afjk w;r i÷od Èkhl wdrïN ù bßod Èfkl ksudjg m;aùu úfYaI;ajhls'
ldka;d yd msßñ flaj," hq.< yd ñY% hq.< ;r. biõ fukau lksIaG ldka;d yd msßñ flaj," hq.< ;r. iu. ldka;d yd msßñ frdao mqgq hq.< ;r. biõ o óg we;=<;ah'
wvqjeä jYfhka iïm%odhsl uqyqKqjrla .;a úïn,avka ;r.dj,sfha olakg ,efnk úfYaI;aj lsysmhls' óg ;r. lrk iEu C%Svl lS%äldjlgu Bg kshñ; we÷ï lÜg,hla kshu fldg ;sfí' tfukau msáfha lsisÿ ;ekl wkq.%dyl oekaùï mqjrej,ska f;drùu o úfYaI;ajhls'
úïn,avka ux., ;r.dj,sh meje;ajQ 1877 jif¾ Bg we;=<;aj ;snqfKa msßñ flaj, ;r.dj,shla muKs' Bg ldka;d flaj, ;r. biõj yd msßñ hq.< ;r. biõj we;=,;a jQfha 1884 jif¾ isgh' 1913 jif¾ § ldka;d hq.< ;r. yd ñY% hq.< ;r. Bg tlaúh'
úïn,avka ;r.dj,sfha uq,a ld,fha olakg ,enqKq ;j;a úfYaI;ajhla jkafka 1922 jir jk;=re Bg fmr jif¾ flaj, YQr;d ÈkQ lS%vlhdg yd lS%äldjg wjika uyd ;r.h olajd Wiiaùula ,nd§ ;sîuh' ta wkqj fmr jif¾ YQrhd iy YQßh B<`. jif¾ § ;r. jÈkafka wjika uyd ;r.hg muKs' tfukau fï ;r.dj,sh tl, iSudù ;snqfKa fYa%Ks.; lsÍïj, bÈßfhka miqjk wdOqksl lS%vl lS%äldjkag muKs' tfy;a 60 oYlh w.Nd.h fjoa§ úïn,avka ;r.dj,sfha uqyqKqjr ie<lsh hq;= wdldrfhka fjkilg Ndckh úh'
1968 jif¾§ th újD; ;r.dj,shla njg m;ajQ w;r YQr;djg ysñlï lshk lS%vl lS%äldjka mjd B<`. ;r.dj,sfha § uQ,sl jgfha isg ;r. l< hq;= úh' tfukau tf;la ch.%dylhkag l=i,dk muKla msßkeuqKq ;r.dj,shg uqo,a ;Hd. wE÷fKa o 1968 jif¾§h'
tf;la fuf;la jeäu jdr .Kkla úïn,avka msßñ flaj, YQr;dj Èkd.ekSfï f.!rjhg ysñlï lshñka YQr;d 7 ne.ska Èkd .ekSug ì%;dkHfha ú,shï frkafIda ^1881 jif¾ isg 1889 olajd&" wfußldfõ mSÜ iïm%dia ^1993 isg 2000 olajd& iy iaúÜi¾,ka;fha frdc¾ f*vr¾ ^2003 isg 2012 olajd&iu;aj isá;s'
wfußldfõ ysgmq iqmsß lS%äld udákd kõr;sf,dajd ^1978 isg 1980 olajd& úïn,avka YQr;d 9 la Èkd.ksñka jeäu jdr .Kkla úïn,avka ldka;d flaj, YQr;djg ysñlï lS lS%äldj njg m;ajQjdh' óg wu;rj m%xYfha iafg*S .%d*a ^1988 isg 1996 olajd* YQr;d 7la Èkd.;a;dh'
j¾;udkfha cd;Hka;r ldka;d fgksia fYa%Ks.; lsÍïj, fmruqfKa miqjk wfußldfõ fiÍkd ú,shïia ^2002 isg& yd wef.a jeäu,a fidhqßh ùkia ú,shïia ^2000 isg 2008 olajd&úïn,avka YQr;d 5 ne.ska Èkd isá;s'
fujr úïn,avka ;r.dj,shg tlaù isák lS%vl lS%äldjka w;r YQr;dj Èkd.kq we;ehs wkdjels m<jQ lS%vl lS%äldjka lsysmfofkls' ta w;r bÈßfhkau miqjkafka fiÍkd ú,shïiah'
33 yeúßÈ fiÍkd óg fmr úïn,avka YQr;d 5 la fukau wfußldkq újD; YQr;d 6 la o" TiafÜ%,shdkq YQr;d 6 la o" m%xY újD; YQr;d 3 la o Èkd isákakSh' ldka;d fgksia fYa%Ks.; lsÍïj, fojeks ;ek miqjk fpla rdcHfha fmg% laúfgdajd miq.sh jif¾ úïn,avka YQr;dj ÈkQ lS%äldjhs' 25 yeúßÈ laúfgdajd úïn,avka YQr;d 2lg ysñlï lshkakSh'
fYa%Ks.; lsÍïj, isjqjeks ;ek isák 28 yeúßÈ reishdkq lS%äld ußhd Irfmdajd o fujr úïn,avka YQr;djg w; fmdjk lS%äldjka w;r bÈßfhka isákakSh' weh oekg úïn,avka YQr;d 4lg" wfußldkq újD; YQr;d 6lg" TiafÜ%,shdkq újD; YQr;d 8lg iy m%xY újD; YQr;d 2lg ysñlï lshkakSh'
miq.sh jif¾ úïn,avka msßñ flaj, YQr;dj ÈkQ" oekg fYa%Ks.; lsÍïj, wxl tfla isák i¾ìhdfõ fkdjela äfcdfldaúla fujr ish lsre< /ql.ekSfï n,dfmdfrd;a;=fjka miqfjhs' óg fmr úïn,avka YQr;d folla Èkd we;s fï 28 yeúßÈ lS%vlhd wfußldkq újD; YQr;djla iy TiafÜ%,shd újD; YQr;d 5 la Èkd isà'
óg fmr jir .Kkdjla mqrd f,dal fgksia fYa%Ks.; lsÍïj, fmruqfKa miqjQ iaúÜi¾,ka;fha frdc¾ f*vr¾ o fujr úïn,avka YQr;djg wei .id isá' 33 yeúßÈ f*vr¾ fuf;la úïn,avka YQr;d 7 la" wfußldkq újD; YQr;d 5 la" TiafÜ%,shdkq újD; YQr;d 4 la iy m%xY újD; YQr;djlg ysñlï lshhs'
fYa%Ks.; lsÍïj, ;=kajeks ;ek miqjk ì%;dkHfha wekaä uf¾ o igkg tlaù isà' 28 yeúßÈ uf¾ fuf;la úïn,avka YQr;djla iy wfußldkq újD; YQr;djla Èkd isà' miq.shod meje;s m%xY újD; fgksia YQr;dj,sfha wjika uyd ;r.fha § äfcdfldaúlaf.a n,dfmdfrd;a;= ì| oud lsre< Èkd.;a iaúÜi¾,ka;fha iageka jõßkald o fujr ;r.dj,sfha m%n,;u igkalrejl= njg m;aj isá'
jõßkald m%xY újD; fgksia lsre<g wu;rj óg fmr TiafÜ%,shdkq újD; YQr;djla Èkd .;af;ah' ish¨ lreKq ldrKd ueo Ôjfhka yd ;r.ldÍ;ajfhka hq;= ;r.dj,shl idlaIslrejka ùug lS%vdf,da,Syq Wkkaÿfjka hq;=j n,d isá;s'
0 comments:
Post a Comment